Đau Bụng Tiêu Chảy: 10 Nguyên Nhân, Triệu Chứng Phổ Biến Và Cách Điều Trị Tại Nhà

bởi: Ngô Thuỳ Trang 03 Tháng 10, 2023

Đau bụng tiêu chảy là một triệu chứng khá phổ biến, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, như nhiễm trùng, dị ứng, rối loạn tiêu hóa, hoặc do ăn uống không hợp lý. Đau bụng ỉa chảy liên tục có thể gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh như mất nước, suy nhược, hay mất cân bằng điện giải. Vì vậy, khi bị đau bụng đi ngoài, bạn cần phải xử lý kịp thời và hiệu quả để tránh những biến chứng nguy hiểm.

10 nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lí khi bị đau bụng đi ngoài

Với mỗi nguyên nhân gây đau bụng và tiêu chảy sẽ có hướng xử lí và điều trị khác nhau. Một số nguyên nhân nhẹ có thể tự điều trị tại nhà những có những trường hợp cần dùng thuốc kê đơn và sự theo dõi từ bác sĩ.

Viêm dạ dày ruột do virus (cúm dạ dày)

Nguyên nhân: do nhiễm virus gây viêm dạ dày và ruột, thường lây truyền qua đường tiêu hóa.
Triệu chứng: đau bụng quặn từng cơn kèm tiêu chảy, buồn nôn, sốt, đau đầu.
Cách xử lí: Uống nhiều nước như nước gừng, chanh để giảm viêm và kích thích tiêu hóa. Kết hợp với ngỉ ngơi và ăn thức ăn nhẹ. Có thể dùng thuốc chống tiêu chảy không kê đơ như loperamide hoặc berberin.

Viêm dạ dày ruột do vi khuẩn (ngộ độc thực phẩm)

Nguyên nhân: là do ăn phải thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh, như Salmonella, E. coli, Shigella…
Triệu chứng: hay bị đau bụng đi ngoài kèm tiêu chảy, có thể có máu hoặc nhầy trong phân, sốt, nôn mửa.
Cách xử lí: Kết hợp nghỉ ngơi và uống nhiều nước.Nên uống dung dịch điện giải để bù điệ giải và glucose cho cơ thể. Nếu có triệu chứng sốt cao, máu trong phân hay đau quá độ phải đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Dị ứng thực phẩm

Nguyên nhân: cơ thể phản ứng quá mẫn với một số loại thực phẩm, như sữa bò, trứng, hải sản…
Triệu chứng: đau bụng, tiêu chảy, nổi mề đay, ngứa, khó thở.
Cách xử lí: Không ăn các thực phẩm chứa sữa, trứng, hải sản. Nếu triệu chứng nhẹ, bạn có thể uống thuốc chống dị ứng không kê đơn như cetirizin hoặc loratadin. Tuy nhiên, nếu bạn có triệu chứng khó thở, phù mặt hoặc phù quầng, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

PMS (hội chứng tiền kinh nguyệt)

Nguyên nhân: sự thay đổi nội tiết tố trước khi có kinh nguyệt ở phụ nữ.
Triệu chứng: đau bụng dưới, tiêu chảy, căng ngực, khó chịu, căng thẳng.
Cách xử lí: có thể uống thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc paracetamol. Đừng quên kết hợp tập thể dục nhẹ nhàng, ăn uống cân bằng và giảm căng thẳng.

Hội chứng ruột kích thích

Nguyên nhân: do rối loạn chức năng của ruột, có thể liên quan đến căng thẳng, lo âu, hoặc các yếu tố khác.
Triệu chứng: đau bụng quặn từng cơn và tiêu chảy hoặc táo bón luân phiên.
Cách xử lí: kiểm soát khẩu phần ăn hàng ngày, bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ và chất khoáng vào thực đơn ăn uống. Tránh các loại thức ăn gây kích ứng ruột như cà phê, rượu, gia vị cay… Ngoài ra, người bệnh có thể uống thuốc giảm co thắt ruột không kê đơn như mebeverin hoặc hyoscine và tránh căng thẳng lo âu kéo dài.

Viêm túi thừa

Nguyên nhân: do túi thừa bị viêm nhiễm do tắc nghẽn hoặc nhiễm trùng.
Triệu chứng: đau bụng dưới phải, tiêu chảy hoặc táo bón, sốt cao, buồn nôn, nôn mửa.
Cách xử lí: đây là một tình trạng khẩn cấp y tế, người bệnh nên đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị. Lưu ý, bệnh nhân có thể phải phẫu thuật để cắt bỏ túi thừa. Trong khi chờ cấp cứu, nên uống ít nước và người nhà tuyệt đối không để bệnh nhân uống thuốc giảm đau hay thuốc chống tiêu chảy.

Không dung nạp lactose

Nguyên nhân: do cơ thể không có khả năng tiêu hóa lactose, một loại đường có trong sữa và các sản phẩm từ sữa.
Triệu chứng: đau bụng, tiêu chảy, khí chướng sau khi ăn các loại thực phẩm có lactose.
Cách xử lí: hạn chế hoặc tránh các loại thực phẩm có chứa lactose như sữa và các sản phẩm từ sữa. Với trường hợp này, các triệu chứng sẽ biến mất dần khi đào thải được hết lactose ra ngoài. Người bệnh nên nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Ngoài ra cần lưu ý dùng các loại sữa không lactose hoặc uống thuốc chứa enzyme lactase trước khi ăn các loại thực phẩm có lactose để tránh bị tiêu chảy.

Tắc ruột

Nguyên nhân: ruột bị tắc nghẽn hoặc co thắt do các yếu tố như sỏi ruột, u ruột, phình ruột…
Triệu chứng: đau bụng dữ dội, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài, không khí ra hậu môn.
Cách xử lí: đây là một tình trạng nguy hiểm, nên đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị. Người bệnh có thể phải phẫu thuật để khắc phục tình trạng tắc nghẽn hoặc co thắt của ruột. Trong khi chờ cấp cứu, người nhà nên cho bệnh nhân uống ít nước và không uống thuốc giảm đau hay thuốc chống tiêu chảy.

Viêm ruột kết

Nguyên nhân: do ruột kết (phần cuối của ruột non) bị viêm nhiễm do các yếu tố như vi khuẩn hoặc virus.
Triệu chứng: bao gồm đau bụng dưới phải, tiêu chảy, sốt, chán ăn.
Cách xử lí: trong trường hợp này, bệnh nhân nên đi khám để được kê đơn thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau. Kết hợp với uống bù nước, nghỉ ngơi và ăn các loại thức ăn nhẹ nhàng.

Căng thẳng và lo lắng

Nguyên nhân: do tâm lý ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh tự chủ, gây ra sự co thắt của ruột.
Triệu chứng: đau bụng, tiêu chảy, khó thở, tim đập nhanh.
Cách xử lí: tìm cách giảm căng thẳng và lo âu bằng cách thư giãn, thiền, tập thể dục, hoặc tìm sự giúp đỡ của chuyên gia tâm lý. Nên ăn uống cân bằng, tránh các loại thức ăn gây kích ứng ruột như cà phê, rượu, gia vị cay… hoặc bệnh nhân có thể uống thuốc an thần không kê đơn như valerian hoặc melatonin.

Ngoài 10 nguyên nhân trên, một số loại thuốc cũng có thể gây ra đau bụng tiêu chảy như một tác dụng phụ, ví dụ như thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc chống viêm hoặc thuốc điều trị ung thư.

Một số mẹo trị đau bụng tiêu chảy cấp tốc tại nhà

Hay đau bụng đi ngoài nhưng không biết nên làm gì, phải uống gì thì hãy áp dụng ngay 5 mẹo trị đau bụng đi ngoài sau.

1. Uống nước muối ORS

Nước muối ORS là một loại dung dịch điện giải được sử dụng để bù nước và các khoáng chất bị mất do tiêu chảy. Có thể mua nước muối ORS ở các hiệu thuốc hoặc tự pha tại nhà theo công thức:

1 lít nước sôi
6 muỗng cà phê đường
1/2 muỗng cà phê muối
1/4 muỗng cà phê kali bicarbonate (hoặc nước chanh)

Uống từ 200-400 ml nước muối ORS sau mỗi lần đi ngoài để duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể.

2. Ăn cháo gạo

Cháo gạo là một loại thức ăn dễ tiêu, giàu tinh bột và có tác dụng bảo vệ niêm mạc ruột. Nên nấu cháo gạo với ít nước, ít gia vị và ít dầu mỡ để tránh kích thích đường ruột. Ăn từ 3-4 bát cháo gạo mỗi ngày để cung cấp năng lượng và giúp ruột hấp thu nước.

3. Dùng gừng

Gừng có tính kháng viêm, kháng khuẩn và giúp giảm co thắt ruột. Đây có thể coi là cách trị đau bụng đi ngoài nhanh nhất. Cách trị đau bụng, tiêu chảy bằng cách uống nước gừng như sau:

Uống nước gừng (luộc 5-10 lát gừng với 1 lít nước trong 15 phút).
Nhai gừng tươi (rửa sạch và cắt lát mỏng).
Dùng gừng kết hợp với mật ong (pha 1 muỗng cà phê bột gừng với 2 muỗng cà phê mật ong và uống trước khi ăn).

4. Dùng chuối

Chuối là một loại trái cây giàu kali, magie và pectin có tác dụng bổ sung điện giải, kích thích tiêu hóa và làm đặc phân. Nếu thường xuyên đau bụng đi ngoài nên ăn từ 2-3 quả chuối chín mỗi ngày hoặc dùng chuối kết hợp với sữa chua (pha 1 quả chuối xay nhuyễn với 1/2 ly sữa chua không đường và uống sau khi ăn).

Lưu ý: với người bị ngộ độc thực phẩm, dị ứng hoặc dị ứng lactose không nên dùng chung với sữa chua.

5. Dùng rau diếp cá

Rau diếp cá là một loại rau có tính thanh nhiệt, giải độc và chống viêm.Đây là một mẹo dân gian chữa đau bụng đi ngoài rất hiệu quả. Có 3 cách dùng để sử dụng rau diếp như sau:

Nấu canh rau diếp cá (luộc 100 g rau diếp cá với 500 ml nước trong 10 phút).
Uống nước rau diếp cá (ép lấy nước từ 100 g rau diếp cá và uống 2-3 lần mỗi ngày).
Dùng rau diếp cá kết hợp với mật ong (pha 1 muỗng cà phê bột rau diếp cá với 2 muỗng cà phê mật ong và uống trước khi ăn).

Khi nào nên đi khám bác sĩ

Nếu gặp 3/6 triệu chứng sau, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức:

Tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày hoặc ngày càng trở nên nghiêm trọng trong 24 giờ.
Có dấu hiệu mất nước như khát nước, khô miệng, khô mắt – mắt trũng tiểu ít, hạ huyết áp.
Đau bụng hoặc đau trực tràng dữ dội.
Đi ngoài có máu hoặc nhầy trong phân.
Sốt cao hơn 38ºC.
Có các bệnh mãn tính hoặc sử dụng các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, như thuốc chống viêm không steroid, thuốc chống đông máu, hoặc thuốc chống ung thư.

Đau bụng, tiêu chảy nên uống thuốc gì?

Một số loại thuốc có thể giúp làm dịu đau bụng và tiêu chảy, như:

Thuốc giảm đau: Các loại thuốc giảm đau không steroid (NSAID) như ibuprofen, naproxen, hoặc aspirin có thể giảm viêm và đau bụng. Tuy nhiên, bạn không nên dùng quá liều hoặc dùng lâu dài vì có thể gây ra các tác dụng phụ như loét dạ dày, chảy máu, hoặc suy thận.
Thuốc chống tiêu chảy: Các loại thuốc chống tiêu chảy như loperamide, diphenoxylate, hoặc bismuth subsalicylate có thể làm giảm tần suất và lượng phân. Tuy nhiên, bạn cũng không nên lạm dụng vì có thể làm chậm quá trình loại bỏ vi khuẩn gây bệnh hoặc gây táo bón.
Thuốc kháng sinh: Nếu bạn bị nhiễm khuẩn do vi khuẩn, virus, hoặc ký sinh trùng, bạn có thể cần uống thuốc kháng sinh để diệt khuẩn và ngăn ngừa biến chứng. Tuy nhiên, bạn chỉ nên uống theo chỉ định của bác sĩ và không tự ý ngừng uống khi chưa hết liệu trình vì có thể gây kháng thuốc hoặc tái phát bệnh.
Thuốc probiotic: Các loại thuốc probiotic chứa các vi khuẩn có lợi cho đường ruột, như lactobacillus, bifidobacterium, hoặc saccharomyces boulardii. Các loại thuốc này có thể giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, tăng cường hệ miễn dịch, và phục hồi chức năng tiêu hóa.

Nên ăn gì để cải thiện sức khỏe khi bị đau bụng đi ngoài

Ăn theo chế độ BRAT gồm: chuối, gạo trắng, mứt táo và bánh mì. Những loại thực phẩm này dễ tiêu hóa, ít gây kích ứng đường ruột.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên bổ sung thêm các loại thức ăn khác như: ngũ cốc, bột yến mạch, nước ép trái cây có ít đường, khoai tây, thịt gà, thịt bò ít mỡ. Điều quan trọng nhất là khi bị đi ngoài nhiều, bệnh nhân phải uống nhiều nước, bao gồm cả nước tăng cường điện giải, nước dừa, nước trái cây để bù đắp lượng nước và chất điện giải mất đi do tiêu chảy.

Thực phẩm cần tránh khi bị đau bụng tiêu chảy

Tuyệt đối tránh xa các sản phẩm sau:

Sữa và các chế phẩm từ sữa.
Thức ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ.
Thức ăn chua cay .
hực phẩm có chứa chất phụ gia.
Rau sống, trái cây không được rửa sạch .
Các loại thực phẩm tái sống.
Rượu bia Cà phê, soda, đồ uống có caffeine hoặc có gas.

Phương pháp ngăn ngừa và phòng tránh đau bụng tiêu chảy

Để phòng tránh bị đau bụng tiêu và tiêu chảy, người bệnh cần chú ý những điều sau:

Luôn kiểm soát khẩu phần ăn hàng ngày, không ăn quá no hoặc quá đói.
Đảm bảo cân bằng đủ các nhóm chất trong thực đơn ăn uống, không ăn thiên lệch về một loại thực phẩm nào.
Bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ, chất khoáng vào thực đơn ăn uống, như rau xanh, trái cây, hạt, ngũ cốc nguyên hạt.
Ăn chậm, nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt, tránh nuốt khí khi ăn.
Chỉ ăn những thực phẩm đã được chế biến kỹ và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Uống đủ nước hàng ngày, khoảng 2-3 lít mỗi ngày.
Tránh uống rượu, bia, cà phê hoặc các đồ uống có ga.
Tập thể dục thường xuyên để kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ.
Khám và điều trị kịp thời các bệnh lý về đường ruột hoặc hệ tiêu hóa.

Tùy vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, người bệnh bị đau bụng tiêu chảy có thể cần uống thuốc để điều trị hoặc chỉ cần chăm sóc bản thân tại nhà. Phúc Nguyên Đường hy vọng rằng qua bài viết trên, quý bạn đọc sẽ biết thêm nhiều về các triệu chứng cũng như nguyên nhân khi bị đau bụng đi ngoài và có những phương án xử lí phù hợp, an toàn cho sức khỏe.

Phúc Nguyên Đường là đơn vị chuyên phân phối các sản phẩm đông trùng hạ thảo, sâm Hàn Quốc, nấm linh chi nhập khẩu chính hãng, đảm bảo chất lượng với 7 năm kinh nghiệm. Ngoài ra, bạn có thể đến trực tiếp cửa hàng của Phúc Nguyên Đường để được tư vấn miễn phí và lựa chọn sản phẩm hoặc đặt hàng qua trang web điện tử, chúng tôi sẽ giao hàng tận nơi cho bạn. Chúng tôi có những sản phẩm được điều chế từ các dược liệu thuốc thiên nhiên rất tốt cho sức khỏe, nhưng hãy lưu ý "Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng" nhé!!!

PHÚC NGUYÊN ĐƯỜNG

Địa chỉ: Số 36 - 38 Thợ Nhuộm, P. Trần Hưng Đạo, Q. Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội.

Website: https://phucnguyenduong.com.vn

Điện thoại: 0966 588 858