Cà gai leo có vị hơi the, tính ấm, có tác dụng giải độc gan, ổn định tế bào gan, tăng cường chức năng gan và hỗ trợ điều trị viêm gan B. Cà gai leo còn được dùng để chữa phong thấp, đau nhức răng, chảy máu chân răng, say rượu và bệnh lậu. Rễ cây được đào, rửa sạch, thái mỏng và phơi sấy khô để làm thuốc
Tên thường gọi: Cà gai leo
Tên gọi khác: Cà gai dây, cà quýnh, cà lù, gai cườm…
Tên khoa học: Solanum procumbens Lour.
Họ: Cà (Solanaceae)
Tổng quan
Tìm hiểu chung
Cà gai leo là một loại cây thuốc nam có tên khoa học Solanum procumbens, thuộc họ cà Solanaceae. Cây có thân nhỡ leo, dài trên 1m, chia nhiều cành nhẵn và có gai cong màu vàng.
Lá mọc so le, hình bầu dục hay thuôn dài, hai mặt đều có gai ở gân chính và cuống lá. Mặt trên lá màu xanh sẫm, mặt dưới màu nhạt và phủ lông tơ trắng. Hoa màu tím nhạt, mọc thành xim ở kẽ lá.
Quả hình cầu nhẵn, màu vàng rồi chuyển sang đỏ khi chín, bên trong có hạt hình thận màu vàng. Cây ra hoa vào tháng 4-6 và cho quả vào tháng 7-9.
Cà gai leo phổ biến ở vùng đồng bằng và trung du của Việt Nam, từ Hải Phòng đến Bình Thuận. Cây thích ẩm và sáng, có thể chịu được bóng râm nhẹ. Cây thường mọc thành bụi lớn ở nơi nhiều ánh sáng.
Có hai loại cà gai leo là cà gai leo hoa trắng và cà gai leo hoa tím. Loại hoa trắng có dây nhỏ hơn được dùng làm thuốc, loại hoa tím có dây lớn hơn được trồng làm hàng rào.
Bộ phận dùng
Thường dùng rễ và cành lá, thu hái quanh năm. Sau khi thu hoạch thì rửa sạch, thái nhỏ rồi phơi hay sấy khô. Cũng có thể sử dụng dược liệu tươi.
Thành phần hóa học
Rễ và lá của thảo dược này mọc ở Việt Nam có cholesterol, β-sitosterol, lanosterol, dihysrolanosterol. Ngoài ra, trong rễ có chứa 3β-hydroxy-5α-pregnan-16-on, rễ và lá có solasodenon.
Viện Dược liệu phân tích thành phần hóa học, nhận thấy có alkaloid, glycoalkaloid, saponin, flavonoid, axit amin và sterol, trông đó nhân glycoalkaloid có tỷ lệ nhiều hơn.
Tác dụng của cây cà gai leo
Trong y học cổ truyền, Cà gai leo có vị hơi the, đắng, tính ấm, hơi có độc với tác dụng tán phong thấp, tiêu độc, trừ ho, giảm đau, cầm máu. Cây được sử dụng để chữa rắn cắn, phong thấp, đau nhức các đầu gân xương, ho, ho gà, dị ứng. Ngoài ra, người dân ở một số nơi còn dùng chữa say rượu, bệnh lậu và viêm gan B. Cà gai leo còn có tác dụng ổn định tế bào gan, tăng cường chức năng gan và ngăn chặn quá trình xơ gan.
Trong y học hiện đại, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng rễ và lá của cây cà gai leo có chứa nhiều chất hóa học quan trọng như cholesterol, β-sitosterol, lanosterol, dihysrolanosterol, 3β-hydroxy-5α-pregnan-16-on, solasodenon, alkaloid, glycoalkaloid, saponin, flavonoid, axit amin và sterol. Trong đó, glycoalkaloid là hoạt chất chính có tác dụng kháng virus viêm gan B rất mạnh.
Các chế phẩm của thảo dược này cũng được ứng dụng điều trị trên lâm sàng:
- Solamin A (bào chế từ rễ cà gai leo, rễ khúc khắc và rễ ngưu tất) và solamin B (bào chế từ thân lá cà gai leo và rễ ngưu tất) có tác dụng giảm đau, chống viêm rõ rệt trên lâm sàng. Xét về mặt y lý đông y, solamin có tính bình (không nóng, không lạnh) nên thích hợp với người bệnh thấp khớp ở thể nhiệt.
- Một sản phẩm bào chế từ cà gai leo, ngưu tất và sâm đại hành, trong đó thành phần chính là cà gai leo đã chữa khỏi các đợt cấp tính của chứng viêm quanh răng.
- Dạng chiết toàn phần được chứng minh có tác dụng hạn chế sự phát triển xơ gan, chống viêm, chống oxy hóa và chống collagenase.
Liều dùng và cách dùng
Liều dùng của thảo dược này có thể khác nhau cho từng người bệnh. Liều lượng dựa trên tuổi, tình trạng sức khỏe và một số vấn đề cần quan tâm khác. Bạn hãy thảo luận với thầy thuốc và bác sĩ để tìm ra liều dùng thích hợp.
Liều dùng thông thường
Thông thường, mọi người sử dụng từ 16–20g cà gai leo ở dạng thuốc sắc uống trong một ngày.
Cách dùng trong dân gian ra sao?
1. Chữa rắn cắn:
Khi bị rắn cắn mà vết thương sưng tấy, nhức nhối và để cấp cứu kịp thời, bạn có thể lấy 30–50g rễ cà gai leo tươi, rửa sạch, giã nhỏ. hòa với khoảng 200ml nước đun sôi để nguội, rồi chắt nước cho người bị nạn uống ngay, ngày uống 2 lần. Hôm sau, tiếp tục cho uống nước sắc rễ cà gai leo phơi khô (10–30g rễ khô chặt nhỏ, sao vàng, nấu với 600ml nước còn 200ml). Mỗi ngày uống 2 lần và dùng 3–5 ngày là khỏi.
2. Chữa ho, ho gà:
Rễ cà gai leo 10g, lá chanh 30g. Sắc nước uống 2 lần/ngày.
Một số bài thuốc
1. Chữa phong thấp:
Rễ cà gai leo, rễ xấu hổ, thổ phục linh, rễ cỏ xước, kê huyết đằng, rễ cỏ tranh, mỗi vị 6g. Sắc lấy nước uống.
Rễ cà gai leo, vỏ chân chim, rễ cỏ xước, dây đau xương, kê huyết đằng, rễ tầm xuân, mỗi vị 20g. Sắc nước uống.
2. Chữa tê thấp, bàn chân tê huyết, sợ nước, sợ lạnh, khớp xương đau buốt:
Rễ cà gai leo, rễ lá lốt, quýt rừng, rễ gác, rễ xuyên tiêu, cốt khí củ, mỗi vị 20–30g. Sắc uống.
Lưu ý, thận trọng khi sử dụng
Bạn cần cân nhắc giữa lợi ích của việc sử dụng thảo dược này với nguy cơ có thể xảy ra trước khi dùng. Tham khảo ý kiến tư vấn của thầy thuốc hay bác sĩ trước khi sử dụng vị thuốc này.
Mức độ an toàn: Chưa có đủ thông tin về việc sử dụng thảo dược này trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi dùng thảo dược này.
Tương tác có thể xảy ra: Thảo dược này có thể tương tác với một số thuốc, thực phẩm chức năng hay dược liệu khác mà bạn đang sử dụng. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi dùng, bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ và thầy thuốc trước khi muốn sử dụng.
Các bài viết của Phúc Nguyên Đường chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Phúc Nguyên Đường là đơn vị chuyên phân phối các sản phẩm đông trùng hạ thảo, sâm Hàn Quốc, nấm linh chi nhập khẩu chính hãng, đảm bảo chất lượng với 7 năm kinh nghiệm. Ngoài ra, bạn có thể đến trực tiếp cửa hàng của Phúc Nguyên Đường để được tư vấn miễn phí và lựa chọn sản phẩm hoặc đặt hàng qua trang web điện tử, chúng tôi sẽ giao hàng tận nơi cho bạn. Chúng tôi có những sản phẩm được điều chế từ các dược liệu thuốc thiên nhiên rất tốt cho sức khỏe, nhưng hãy lưu ý "Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng" nhé!!!
PHÚC NGUYÊN ĐƯỜNG
Địa chỉ: Số 36 - 38 Thợ Nhuộm, P. Trần Hưng Đạo, Q. Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội.
Website: https://phucnguyenduong.com.vn
Điện thoại: 0966 588 858
Bài viết cùng chủ đề:
