Đột quỵ do thiếu máu mục bộ tăng từ 2 triệu năm 1990 lên 3,29 triệu năm 2019 và dự kiến sẽ lên tới 5 triệu người năm 2030. Đây là nghiên cứu lớn, mới đăng trên tạp chí y học Neurology ngày 17/05/2023.
Nghiên cứu này chỉ nghiên cứu về đột quỵ do thiếu máu cục bộ, là loại thường gặp hơn đột quỵ do xuất huyết não. Tuy nhiên, các tác giả cho biết có thể phòng tránh và giảm thiểu rủi ro đột quỵ do thiếu máu cục bộ nếu chúng ta tránh những vấn đề sau.
Đột quỵ do thiếu máu cục bộ là gì?
Đột quỵ do thiếu máu cục bộ là một loại đột quỵ phổ biến nhất, chiếm khoảng 80%-90% số ca đột quỵ tại Việt Nam. Đây là tình trạng xảy ra khi một cục máu đông gây tắc nghẽn một động mạch cung cấp máu cho não, làm giảm hoặc ngừng lưu lượng máu và oxy đến các tế bào não, dẫn đến tổn thương và chết tế bào.
Có hai nguyên nhân chính gây ra đột quỵ do thiếu máu cục bộ:
- Đột quỵ huyết khối: Khi một cục máu đông hình thành trong một động mạch ở não hoặc cổ, thường do xơ vữa động mạch (tích tụ chất béo trong thành động mạch) gây ra.
- Đột quỵ tắc mạch: Khi một cục máu đông hình thành ở một nơi khác trong cơ thể, thường ở tim hoặc ngực trên, và di chuyển theo dòng máu cho đến khi gặp phải một động mạch nhỏ hơn ở não và gây tắc nghẽn.
Đột quỵ có thể để lại những di chứng vĩnh viễn, như liệt một bên cơ thể và khó nói, hiểu và nhớ. Mức độ và vùng của não bị tổn thương sẽ ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của đột quỵ, có thể từ nhẹ đến nặng
7 nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ do thiếu máu não
7 nguyên nhân chủ yếu gây ra nguy cơ đột quỵ là:
- Hút thuốc.
- Ăn nhiều muối
- Huyết áp cao
- Cholesterol cao
- Suy thận
- Đường huyết cao
- Chỉ số khối cơ thể (BMI, tính bằng cân nặng chia cho bình phương chiều cao) cao.
Con số 5 triệu người năm 2030 được dự báo dựa trên mô hình kết hợp nhiều yếu tố có sẵn.
Tiến sĩ Carlos Cantu-Brito từ Phòng khám đột quỵ của Viện Khoa học y tế và dinh dưỡng quốc gia Salvador Zubiran (TP Mexico – Mexico) nhận xét về kết quả nghiên cứu. Theo ông, nghiên cứu đã cho thấy một cái nhìn chi tiết về gánh nặng toàn cầu do đột quỵ do thiếu máu cục bộ gây ra.
“Đây là những yếu tố quan trọng để áp dụng trong hoạch định chính sách, nhấn mạnh sự cần thiết của các chính sách và chương trình nhằm khuyến khích lối sống khỏe mạnh bao gồm hoạt động thể chất đều đặn, chế độ ăn ít muối và cai thuốc lá” – Medical Xpress trích dẫn lời tiến sĩ Cantu-Brito.
Trên thế giới, hơn 13 triệu người có nguy cơ bị đột quỵ mỗi năm và hậu quả dẫn đến khoảng 5,5 triệu người tử vong. Tác động của đột quỵ có thể ngắn hoặc dài hạn, tùy thuộc vào phần nào của não bị ảnh hưởng và nó được điều trị nhanh chóng như thế nào. Những người sống sót sau đột quỵ có thể gặp các khuyết tật trên diện rộng bao gồm khó khăn về khả năng vận động và giọng nói, cũng như cách họ suy nghĩ và cảm nhận. Do đó, nếu bạn phát hiện các dấu hiệu của đột quỵ, hãy gọi xe cấp cứu ngay lập tức. Tiếp cận điều trị đột quỵ nhanh chóng giúp cứu sống và cải thiện khả năng phục hồi.
